Waar we al jaren betrokken zijn bij de zoektocht naar een plek waar jongeren rust, stabiliteit en perspectief kunnen ervaren, is ook in 2023 deze vraag nog steeds actueel in de jeugdzorg. Het Expertiseteam Complexe Zorg herkent de wisselwerking tussen de groeiende vraag naar specialistische hulp, financiële tekorten, ontwikkeling van minder repressie naar meer nabijheid, oplopende wachttijden en krapte op de arbeidsmarkt. Voor gezinnen met complexe problematiek is maatwerk zeker niet de standaard. De vraagstukken waar we bij betrokken zijn, zijn complexer dan ooit. Echter de mogelijkheden tot oplossingen zijn beperkt. In 2024 wil het Expertiseteam Complexe Zorg bijdragen aan de oplossingen voor de maatschappelijke uitdagingen en tegelijkertijd het verschil maken met passende hulp voor de meeste kwetsbare gezinnen. Dat zou voor hen toch ook ‘normaal’ moeten zijn?
Curtis de Roo, manager Expertiseteam Complexe Zorg
Als er gebeld wordt voor de JeugdzorgPlus, waar gaat het dan over?
Wesley heeft al geruime tijd ‘binnen’ gezeten en ging uiteindelijk met een voorwaardelijke machtiging en betrokken hulpverlening terug naar huis. Wesley heeft de diagnose ASS en ADHD. Hij vluchtte voor negatieve gevoelens zoals leegte en greep dan naar middelen zoals Xanax, cannabis, XTC, designerdrugs en alcohol.
Toch volgt er eind dit jaar een heraanmelding voor de JeugdzorgPlus. Wesley’s verslavingsproblematiek is verergerd en hij brengt zichzelf hiermee in ernstige onveiligheid. Zijn moeder houdt de deur gesloten. Oma en opa hebben de opvoeding van Wesley op zich genomen maar houden dit niet vol. Wesley is inmiddels 17,5 jaar. Wat nu? De behandeling binnen de JeugdzorgPlus heeft eerder blijkbaar onvoldoende effect gehad voor Wesley.
Uiteindelijk wordt dan toch weer een verzoek tot gesloten plaatsing gedaan, een spoedverzoek welteverstaan. Wesley wil niets weten van hulpverlening en tsja, dan kan hij ook nergens worden opgenomen. De expertise om verslavingsproblematiek aan te pakken is echter onvoldoende voorhanden binnen de JeugdzorgPlus. Het vinden van een passende plek voor Wesley heeft dan ook meer tijd in beslag genomen dan gewenst. Dit roept vragen op. Is er voldoende passend hulpaanbod voor de steeds complexere verslavingsproblematiek onder jeugdigen? Is de JeugdzorgPlus de passende plek voor jeugdigen die kampen met verslavingsproblematiek?
Meer niet gecontracteerde en aanvullende zorg.
Klik hier en lees meerWe zien een afname van aanmeldingen bij het Expertiseteam Complexe Zorg en een afname van het aantal plaatsingen in de JeugdzorgPlus. Het verhaal achter deze afname is echter niet heel positief, want vaak is er veel verborgen ellende. Ellende in een gezin wat laat in beeld komt, ellende waar lang mee wordt doorgemodderd met allerlei soorten hulp, ellende als gevolg van mislukte hulp, ellende die niet gezien wordt door personeelstekorten, ellende die wacht op passende zorg. Dat er minder vraag is, wil dus niet zeggen dat het beter gaat. De vragen die er zijn, zijn vaak ingewikkelder en heftiger omdat er al langere tijd overheen is gegaan. Het ECZ blijft daarom ook in 2024 inzetten op het tijdig aansluiten bij de verwijzers om hen zo goed mogelijk te ondersteunen.
Als er gebeld wordt voor de RET in Holland Rijnland, waar gaat het dan over?
Hoi, ik ben Pim. Ik ben vijftien jaar en mijn ouders maakten zich grote zorgen over mij. Ik heb autisme en ga al drie jaar niet naar school. Ik heb heel veel hulp gehad maar alles is niet gelukt. Ik ben heel somber geworden waarbij ik soms geprobeerd heb om mezelf pijn te doen. Dat is een paar keer best gevaarlijk geworden. Bij de regionale experttafel hebben ze tegen me gezegd dat het niet aan mij ligt, maar dat de hulp die ik kreeg niet bij mij past. Dat was fijn om te horen. Toen hebben ze bij de tafel afgesproken dat mijn behandeling voortaan gegeven wordt door iemand die veel verstand heeft van kinderen met een lagere intelligentie. Ook krijgen we andere hulp thuis zodat mijn ouders ook leren hoe ze me beter kunnen begrijpen. En we gaan bekijken of ik toch naar school kan gaan, maar dan een school die wel bij mij past. Ook vind ik het echt heel tof dat mijn ouders me geholpen hebben bij het regelen van heel leuk vrijwilligerswerk. Ik heb al een hele tijd geen drugs meer gebruikt en ook niet aan de dood gedacht. En dan te bedenken dat mijn ouders en hulpverleners dachten dat ik uit huis geplaatst moest gaan worden…
“Dit kind gaat niet overlijden onder mijn handen”. Geen enkele jeugdzorgwerker spreekt deze gedachte hardop uit. Toch lijkt hij in toenemende mate een rol te spelen in het krachtenveld van de jeugdzorg. Juist op de momenten waarop kinderen de meest ernstige vormen van crisisgedrag laten zien, komen verwijzers en zorgaanbieders tegenover elkaar te staan. En dan is passende zorg verder weg dan ooit. De jeugdzorg is toe aan het stellen van nieuwe vragen.
Lees meer in de rapportage van de coördinatie JeugdzorgPlus.
Klik hierAls er gebeld wordt voor ECZ Midden Holland, waar gaat het dan over?
Nienke, een meisje van bijna 6 jaar, heeft een dagbestedingsplek nodig. De vraag die aan ons werd gesteld leek niet heel ingewikkeld. Echter is de oplossing niet zomaar voor handen. Nienke heeft autisme en een forse ontwikkelingsachterstand. Ze kan (nog niet) verbaal communiceren, is bijna zindelijk en maakt sinds kort stapjes in haar hechtingsrelatie. Nienke is erg snel overprikkeld. Op de twee verschillende dagcentra waar ze drie dagen in de week verblijft, krijgt ze één-op-één-begeleiding. Een van de locaties gaat sluiten omdat er geen financiën meer beschikbaar zijn vanuit de gemeente. Omdat haar moeder graag meer steun zou willen, is ze verhuisd om dichterbij oma te gaan wonen. Dit maakt dat ze een uur (enkele reis) moet reizen naar de dagbesteding. Nienke is groter aan het worden en kan in de auto uit haar stoel kruipen. Dit veroorzaakt gevaarlijke situaties. Nienke heeft een dagopvang nodig die dicht bij haar huis is. Een centrum waar ze haar op een kleine groep (maximaal twee of drie kinderen per groep) veel nabijheid kunnen bieden in een prikkelarme omgeving. Het expertiseteam gaat aan de slag om een geschikte dagopvang te zoeken waar Nienke meerdere dagen per week kan verblijven en ze tot ontwikkeling kan komen. Ondanks dat we nog midden in het proces staan, hebben we een geschikte locatie gevonden waar ze op termijn heen kan gaan. Totdat deze beschikbaar komt, zullen wij het sociaal team bijstaan om de tijd zo goed mogelijk te overbruggen.
de Plaatsing Coördinator Zuid-West
Als er gebeld wordt voor ECZ Haaglanden, waar gaat het dan over?
Ietwat verlegen komt Ayla samen met haar mentor naar de Experttafel. Het maakt meteen pijnlijk duidelijk hoe zij er alleen voor staat in deze wereld. Geen vader, moeder of familie die bij de bespreking is vandaag, alleen haar mentor.
Ayla heeft in haar leven altijd voor zichzelf moeten zorgen en vindt het daarom moeilijk als anderen haar vertellen wat ze moet doen. Wanneer dit wel gebeurt, reageert Ayla vaak met opstandig gedrag. Hierdoor is ze ook in onveilige situaties terecht gekomen. Uiteindelijk bleek de gesloten jeugdzorg de enige uitweg te zijn naar een veiliger bestaan. Echter behandeling aangaan en naar school gaan lukt ook binnen deze instelling niet.
Ayla beschikt over een wat lager intelligentieniveau, waardoor ze situaties om haar heen niet altijd goed begrijpt. Wel heeft zij een goed inzicht in hoe dingen bij haar zelf werken. Zo vindt zij het belangrijk om in haar eigen tempo te kunnen werken aan de zaken die ze moet doen en regelen. Ook vindt ze het heel moeilijk dat zij niet weet waar zij na haar achttiende verjaardag gaat wonen en wie haar dan gaat helpen. Door deze onzekerheid stagneert zij in denken en handelen en komen de behandeling en schoolgang niet goed van de grond.
De Experttafel adviseert dat Ayla binnen de instelling waar zij nu verblijft, verhuist naar een zelfstandigheidsgroep. Hier kan zij in haar eigen tempo aan haar eigen plan werken. Zij mag daar blijven tot ze toe is aan een vervolgstap. Ayla is erg blij met het advies en vindt het fijn dat er naar haar geluisterd is.
Vanuit het Expertiseteam Complexe Zorg zien we vaak gezinnen waar veel zorg wordt ingezet, en ingewikkelde vragen spelen. De oplossingen proberen we zo eenvoudig mogelijk te maken. Niet alleen om te borgen dat een gezin ook zonder specialistische zorg juist weer verder kan bouwen met (of zelfs zonder) zorg. Juist ook omdat het dan voor iedereen beter werkt en beter is te overzien. In deze blog kun je zien hoe we dat doen!
Klik hier om de blog in z’n geheel te lezenHet uitgangspunt van de Plaatsingscoördinatie is om jongeren in de JeugdzorgPlus op een passende plek, zo dicht mogelijk bij huis te plaatsen. Gezien de cijfers lijkt dit goed te lukken; het merendeel van de jongeren werd binnen het landsdeel op Schakenbosch, Noorderpark+ of Hestia geplaatst. Wat betreft de 41 jongeren die buiten het landsdeel op ‘t Anker werden geplaatst, gebeurde dat om inhoudelijke redenen, wat het nut en noodzaak van ’t Anker duidelijk onderstreept.
Lees meer in de rapportage van de Plaatsing Coordinator Zuid-West
Holland Rijnland is flink in beweging. De regionale experttafel is op stoom gekomen. De intentie om kinderen “zo thuis mogelijk” te laten opgroeien wordt breed gedragen. Wel is het hiervoor nodig dat de kast met de daarvoor noodzakelijke zorg wordt aangevuld. Daarnaast wordt, mede door de afbouw van de JeugdzorgPlus, steeds duidelijker dat de vraag om (hoog) specialistische verblijfszorg onverminderd groot is. Holland Rijnland loopt in een aantal ontwikkelingen gelijk op met andere regio’s, zo niet het hele land. Te denken valt aan de tekorten in pleeggezinnen en gezinshuizen en de grote vraag naar vervangend zorgaanbod voor onderwijs. Ook de financiële en personele krapte zijn in Holland Rijnland én in andere regio’s goed voelbaar.
Lees meer vanuit Holland RijnlandIn Midden Holland zien we nog steeds een toename van de vraag voor één-op-één-begeleiding. Deze begeleiding wordt breed ingezet dus in gezinshuizen, groepen en scholen. Het doel hierbij is om de zorgbehoevende jeugdige zodanig te begeleiden dat hij of zij op deze plek kan blijven. Hierdoor ontstaat zogenaamde “stapeling van zorg”. De gemeenten in de regio zijn hier kritisch op omdat dit veel geld kost.